چهارشنبه ۰۷ خرداد ۱۴۰۴ - 
دکتر پویا جبل عاملی و دکتر حمید قنبری :
در آستانه توافقی که میتواند فضای بین‌المللی اقتصاد ایران را دگرگون کند، همه نگاه‌‌ها به بازار ارز دوخته شده است؛ بازاری که بیش از یک‌دهه، زیر بار فشار تحریم‌‌ها، مقررات متناقض، رانت‌‌های گسترده و سیاستهای پرنوسان، شکل طبیعی و عقلانی خود را از دست داده است. بازار ارز زمانی میتواند به شکل کارآمد نیازهای جامعه را برطرف کند که از زیر بار این فشارها که بعضا نام سیاست ارزی به خود داده است، رها شود.سیاست ارزی در ایران، نه‌تنها بخش مهمی از ساختار اقتصاد کلان است، بلکه نقطه تلاقی سه‌حوزه حیاتی است: ثبات پولی، سرمایه‌گذاری خارجی و حکمرانی اقتصادی. به همین دلیل، اصلاح این سیاست نمیتواند صرفا فنی یا محدود به نرخ ارز باشد. ما با مساله‌ای مواجهیم که در ساختارهای قانونی، نهادی و ذهنی ریشه دارد. هدف این مقاله آن است که با بازخوانی انتقادی وضعیت موجود، دلایل ناکارآمدی آن را بررسی کند و سپس چارچوبی برای بازآفرینی یک سیاست ارزی کارآمد، شفاف و پایدار در دوران پساتوافق ارائه دهد.
کد خبر: ۳۹۷۸۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۱
دکتر پویا جبل عاملی:
نظریه‌پردازان MMT برای نسخه چاپ پول خود و نترسیدن از کسری بودجه به هر مقدار، دولت‌هایی را در ذهن دارند که تاکنون همواره مراقب کسری بودجه خود بوده و حجم پول را متناسب با مختصات واقعی اقتصاد افزایش داده‌اند و برای خود اعتبار ایجاد کرده‌اند؛ اما کافی است همین دولت‌ها اعلام کنند نسخه پولی مدرن را سرلوحه قرار داده‌اند تا زمین بازی به کلی تغییر کند و اعتبار منتشر‌کننده پول از بین برود و آنان شاهد باشند که چاپ پول تنها منجر به تورم و در حالت حدی منجر به سقوط سیستم پولی شود.اینکه می‌توان با متغیرهای پولی در وانفسای تحریم‌هایی که تنگنا‌های عرضه را دو چندان ساخته، رونق ایجاد کرد، قدم گذاردن در جاده‌ای است که انتهای آن تحقق تورم‌های بی‌سابقه در تاریخ اقتصاد ایران خواهد بود.
کد خبر: ۳۸۸۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۴
دکتر پویا جبل عاملی؛
دکتر پویا جبل عاملی دلیل بهتر بودن بانک خصوصی از بانک دولتی را توضیح می‌دهد.
کد خبر: ۳۶۵۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱
یادداشت دکتر پویا جبل‌عاملی ؛
با تشکیل بانک‌های مرکزی در دنیا، انتشار پول انحصاری شد. این امر اما پدیده نوظهوری بود. پیش از آن پول به‌صورت طبیعی از دل بازارهای مالی بیرون می‌آمد و هر رسیدی به‌عنوان پول به‌طور کامل پشتوانه طلا را داشت. بنگاه مالی بنا بر سپرده طلای مشتری، رسیدی به وی می‌داد که وارد چرخه اقتصاد می‌شد و نقش پول را داشت. سیطره دولت و قدرت انحصاری آن در انتشار پول، جلوی خلق طبیعی پول با پشتوانه را گرفت.
کد خبر: ۲۴۴۵۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۲۱
یادداشت دکتر پویا جبل‌عاملی؛
با تشکیل بانک‌های مرکزی در دنیا، انتشار پول انحصاری شد. این امر اما پدیده نوظهوری بود. پیش از آن پول به‌صورت طبیعی از دل بازارهای مالی بیرون می‌آمد و هر رسیدی به‌عنوان پول به‌طور کامل پشتوانه طلا را داشت. بنگاه مالی بنا بر سپرده طلای مشتری، رسیدی به وی می‌داد که وارد چرخه اقتصاد می‌شد و نقش پول را داشت. سیطره دولت و قدرت انحصاری آن در انتشار پول، جلوی خلق طبیعی پول با پشتوانه را گرفت
کد خبر: ۲۴۴۳۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۲۰
یادداشت دکتر پویا جبل عاملی؛
در بازار ارز ایران، تنها قیمت نیست که موجب تخصیص ارز به متقاضی می‌شود، بلکه دولت با اولویت‌بندی نظام تخصیص را مدیریت می‌کند. فرآیند ثبت‌سفارش که نمونه آن در کشورهای توسعه‌یافته وجود ندارد، مبتنی‌بر همین رویکرد تخصیص ارز توسط دولت است؛ زیرا از نگاه دولت تخصیص توسط بازار، باعث می‌شود کالاهایی وارد شود که اقتصاد به آن نیاز ندارد یا کالاهایی که اقتصاد به آن نیاز دارد، وارد نشود.این منطق اگرچه از منظر بوروکرات‌ها محکم است؛ اما سوالی که به ذهن متواتر می‌شود آن است که به‌راستی چه کسی می‌داند «نیاز» اقتصاد چیست؟ اصلا وظیفه بازار و مکانیسم قیمتی همین است که بگوید چه چیزی نیاز است و ارز در بازار باید به چه کسی برسد.
کد خبر: ۲۰۵۹۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۷
یادداشت دکتر پویا جبل عاملی؛
نظریه پولی مدرن (Modern Monetary Theory:MMT)، هرچند مکتبی خارج از جریان اصلی اقتصاد است، اما به‌طور واضح رویکردش به مکانیسم عملکرد اقتصاد، ریشه‌ای کینزی دارد. در این رویکرد، مخارج هر کس، درآمد فرد دیگر است و اگر اقتصاد دچار رکود است و زیر اشتغال کامل قرار دارد، از آن روست که عاملان در آن به اندازه کافی خرج نمی‌کنند و تقاضای موثر در آن پایین است.تفاوت اصلی نظریه پولی مدرن با کینزی‌ها آن است که معتقد است برای کسری بودجه نیاز به انتشار اوراق قرضه نیست. بانک مرکزی راحت با چاپ پول میتواند کسری بودجه را محقق کند و هزینه مازاد دولتی تا جایی ادامه داشته باشد که اقتصاد به نقطه اشتغال کامل برسد. البته از اینجا به بعد است که نظریه پولی مدرن می‌انگارد تورم میتواند ایجاد شود و حالا برای جلوگیری از تورم دولت باید اوراق چاپ کند و از حجم پول بکاهد.
کد خبر: ۲۰۱۴۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۶
تصویر کلان اقتصاد؛
دکتر پویا جبل عاملی برای تحقق رونق تولید در سال‌جاری، ابتدا لازم است نگاهی کلی به وضعیت موجود اقتصاد ایران داشته باشیم. درک این شرایط، راه‌های اصلی برای جلوگیری از افت شدید تولید ملی را به‌دست می‌دهد و در عین حال، سیاستگذار را از افتادن در ورطه بی‌انتهای کمک به تولید از طریق اعتبارات که نتیجه‌ای جز رشد پایه پولی و ثبت تورم‌های بالاتر ندارد، در امان می‌دارد.
کد خبر: ۱۹۹۷۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۱۹
یادداشت دکتر پویا جبل عاملی ؛
به جز اختلاف تورم داخلی و خارجی، عامل مسلط دیگری که باعث تغییر در روند نرخ ارز می‌شود، درآمد حاصل از فروش نفت است. ازآنجاکه در این تحقیق به‌دلیل تمرکز بر روند، نه نوسان، از داده‌های سالانه استفاده شده، به وضوح می‌توان مشاهده کرد که نقش هر عامل دیگر در نرخ ارز تقریبا هیچ و بدون معنی است.
کد خبر: ۱۹۵۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۵
یادداشت دکتر جبل عاملی؛
دکتر پویا جبل عاملی حرکت نرخ ارز به‌خصوص در بازه‌های کوتاه‌مدت، با یک نظریه تام و مشخص غیر‌قابل‌تبیین و توضیح است. در این میان به نظر می‌رسد سه تئوری اصلی می‌توانند بیشتر روندها و نوسانات نرخ ارز را تبیین کنند.
کد خبر: ۱۸۷۱۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۱۶
فرصت‌ها و تهدیدها؛
میزگرد فرصت‌ها و تهدیدهای صادرات محصولات و مواد اولیه و تجهیزات و اثرات قیمت و نوسانات نرخ ارز بر صنایع فلزی یکی از بخش‌های نهمین همایش و نمایشگاه چشم انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار بود. در این نشست خداداد غریب‌پور معاون وزیر صمت و رئیس هیات عامل ایمیدرو، مهرداد اکبریان رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران، بهادر احرامیان نایب رئیس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، علی شکرریز مدیرعامل شرکت پارس ایده بنیادین دکتر پویا جبل عاملی کارشناس اقتصادی و مهندس سیف‌الله امیری به نمایندگی از معاونت معدنی وزارت صمت به گفت‌وگو نشستند.
کد خبر: ۱۸۶۸۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۱۴
به قلم دکتر پویا جبل عاملی؛
چارلز گودهارت، اقتصاددان شهیر بریتانیایی گزاره‌ای را بیان می‌کند که امروزه به قانون گودهارت مشهور است. وی می‌گوید: هرگونه نظم آماری مشاهده شده در صورتی که با هدف کنترل، تحت فشار قرار گیرد، مستعد فروریختن خواهد بود. به‌طور کلی اینکه چرا یک رابطه مشاهده شده آماری گذشته وقتی مبنای عمل قرار می‌گیرد، جواب نمی‌دهد، نمودی از همان نقد لوکاس است.
کد خبر: ۱۷۶۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۷
دکتر پویا جبل عاملی عنوان کرد؛
تا ابتدای دهه ۱۹۸۰، تز اصلی سیاست پولی بر این محور بود که با کنترل پایه پولی از طریق مکانیسم ضریب پولی می‌توان اهداف نهایی در متغیرهای کلان را محقق کرد. این تز، با تحول در تئوری اقتصاد کلان منسوخ شد. مساله آن بود که با کل‌های پولی، رصد مکانیسم انتقال و اثرگذاری نرخ بهره‌ای که در بازار شکل می‌گرفت و بر تصمیم خانوارها، بنگاه‌ها و دیگر نهادهای اقتصادی اثر می‌گذاشت، مبهم بود.امروزه در دنیا، دیگر هدف سیاستی، نه کل‌های پولی بلکه نرخ بهره بین بانکی است که بانک مرکزی با ابزار پولی خود سعی دارد به آن دست یابد و از این رو، کل‌های پولی قدرت تبیین وضعیت پولی کشور را ندارند. بانک‌های مرکزی از یک چارچوب جداگانه (Dichotomy) در سیاست‌گذاری پیروی می‌کنند. به این معنا که اقتصاد کلان پولی از عملیات سیاست پولی منفک است و برخی از آن به‌عنوان اصل جدایی (Separation Principle) نام می‌برند.
کد خبر: ۱۶۹۶۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۶
دکتر پویا جبل عاملی:
تا ابتدای دهه ۱۹۸۰، تز اصلی سیاست پولی بر این محور بود که با کنترل پایه پولی از طریق مکانیسم ضریب پولی می‌توان اهداف نهایی در متغیرهای کلان را محقق کرد. این تز، با تحول در تئوری اقتصاد کلان منسوخ شد. مساله آن بود که با کل‌های پولی، رصد مکانیسم انتقال و اثرگذاری نرخ بهره‌ای که در بازار شکل می‌گرفت و بر تصمیم خانوارها، بنگاه‌ها و دیگر نهادهای اقتصادی اثر می‌گذاشت، مبهم بود.
کد خبر: ۱۶۸۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۳
عبور از التهاب و نگاه به آینده؛
معاون پژوهشهای اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس خاطرنشان کرد: به زودی سیاستگذار دچار یک دو راهی می شود؛ تورم در حال افزایش است و کار چندانی نمی شود کرد بنابراین بهتر است هدفگذاری تورم را رها کرده و به حمایت از تولید روی بیاوریم؛ اما رکود هم قطعی است و کار چندانی نمی توان انجام داد.
کد خبر: ۱۶۷۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۱۷
جبل عاملی:
نگاهی به پرسش های ذیل و پیام هایی آن می تواند به اتخاذ سیاست بهینه ارزی در کوتاه مدت و بلندمدت کمک کند.
کد خبر: ۱۶۳۹۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۲۹
دکتر پویا جبل‌عاملی:
وقتی رابطه بین شبه‌پول و نرخ بهره را بسنجیم، همبستگی مثبتی بین این دو وجود دارد. به‌دلیل آنکه شبه‌پول حجم قابل‌توجهی از نقدینگی را دارد، بعید نیست که باز این همبستگی مثبت بروز کند. اما آیا از این همبستگی مثبت میان نرخ بهره و نقدینگی باید به این نتیجه رسید که برای کنترل تورم نباید نرخ بهره را افزایش داد یا حتی پیشنهاد کاهش نرخ بهره را بدهیم؟ بدون تردید جواب منفی است.
کد خبر: ۱۵۸۲۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۰۲
دکتر پویا جبل‌عاملی مطرح کرد؛
تا زمانی که رویکرد دولت به طور عام و شخص رئیس‌جمهور محترم به طور خاص نسبت به اولویت‌های ارزی و مکانیسم بازار تغییر نکند، جابه‌جایی در مقام ریاست بانک مرکزی نمیتواند به اصلاح وضعیت ارزی منجر شود. درواقع در چارچوب رویکرد کنونی، رئیس‌کل جدید قدرت مانور بالایی ندارد. حجم مداخلات دولت در تصمیمات کارشناسی این حوزه به حدی است که امید ناچیزی برای اصلاح وجود دارد.
کد خبر: ۱۴۴۵۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۶
بازار ارز پس از برجام؛
خروج آمریکا از برجام با احتمال کاهش درآمدهای ارزی کشور همراه است. سیاست ارزی مطلوب باید بر مبنای این سناریو طراحی شود. ما نیازمند سیاست ارزی‌ای هستیم که قادر باشد مصارف ارزی را با توجه به صادرات نفتی به زیر یک میلیون بشکه تا پایان سال مدیریت کند. هر چند مقامات به‌درستی اشاره کرده‌اند که فرجام برجام هنوز مشخص نیست، اما از هم‌اکنون باید استراتژی ارزی بدون برجام را ترسیم کرد.
کد خبر: ۱۲۸۶۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۲۹
دکتر پویا جبل عاملی مطرح کرد؛
نقد‌های مطرح شده از سوی مخالفان سیاستهای دولت این سوال را در اذهان به‌وجود می‌آورد که مگر در عرصه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری اقتصادی اتفاقی رخ داده یا سیاستی اعمال شده است که درخصوص لیبرالی بودن آن بحث کنیم؟ آنچه از استقرار دولت در سال ۱۳۹۲ تاکنون مشاهده شده است، فارغ از مسائل مربوط به مذاکرات هسته‌ای و دستیابی به اجرایی شدن برجام که منجر به تحولاتی در زمینه نفت و گاز شد، سایر وزارتخانه‌های اقتصادی دارای سیاستهای منسجم اقتصادی نبوده‌اند که بخواهیم سیاستهای آنان را لیبرالی یا غیرلیبرالی ارزیابی کنیم.
کد خبر: ۱۱۳۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۱۲